قرص های چربی سوز
مواد اصلی و مؤثر قرص‌های چربی سوز اغلب شامل کافئین و افدرین است. مصرف این قرص‌ها گاهی دارای عوراض جانبی و حتی خطر مرگ است. لذا از مصرف بی رویه و خودسرانه آنها باید جدا خودداری کرد.
گروه دیگری از داروهای چربی‌سوز هم هستند که مهارکننده جذب چربی هستند و باعث می‌شوند چربی وارد چرخه سوخت بدن نشود. اما به طور کلی داروهای چربی‌سوزی که سوخت و ساز بدن را بالا می‌برند چند مشکل ایجاد می‌کنند و بی‌احتیاطی و ناآگاهانه مصرف کردن آنها می‌تواند موجب مرگ شود؛ مثلاً” داروهایی که روی غده تیروئید اثر کرده سوخت و ساز را از آن طریق بالا می‌برند، در افرادی که مشکلات قلبی عروقی دارند، ممکن است موجب مرگ شوند.
از سوی دیگر، این داروها باعث از بین رفتن چربی‌های سلولی شده و به بدن آسیب می‌رسانند. همچنین بالا رفتن سوخت و ساز روی دستگاه گوارش نیز اثرگذار بوده و باعث ناراحتی‌های گوارشی می‌شود. پزشکی که برای افراد چاق( BMI بالاتر از 30) این داروها را به تنهایی یا به صورت ترکیبی تجویز می‌کند، باید عملکرد داروها را توضیح دهد تا بیمار با آگاهی، مصرف چربی‌سوزها را انتخاب کند.
جذب نشدن چربی‌ها
بلاک کردن یا جذب نشدن چربی توسط بدن روشی است که در برخی از این قرص‌های چربی سوز به کار برده شده است. این نوع از قرص‌ها باعث می‌شود وقتی شما غذایتان را میل می‌کنید، چربی در روده جذب نشده و تجزیه شود.
به دو دلیل این عمل چربی سوزها برای بدن شما بسیار مضر است:
- برخی از ویتامین‌های اصلی مورد نیاز بدن مانند A، D، E و K محلول در چربی هستند پس قرص‌های چربی سوز مانع از جذب این ویتامین‌های حیاتی در بدن می‌شوند و باعث می‌شود در طولانی مدت فرد دچار سوء تغذیه و دیگر عوارض مصرف ناکافی ویتامین‌های اصلی شود. دلیل اصلی مصرف نکردن قرص‌های چربی سوز برای زنان افزایش خون‌ریزی ماهیانه به علت اختلال در انعقاد خون در اثر جذب ناکافی ویتامین K است. همچنین افزایش ابتلا به سرماخوردگی و سایر بیماری‌ها با کمبود ویتامین E که نقش آنتی اکسیدانی دارد، بیشتر می‌شود.
- به دلیل جذب نشدن چربی توسط روده دفع آن افزایش پیدا می‌کند که ممکن است منجر به درد در ناحیه شکم و اسهال چرب شود و در طولانی مدت مشکلات روده و معده‌ای جبران ناپذیری برای فرد به وجود آورد.
توقف اشتها
از دیگر پیامدهای رایج استفاده از قرص‌های چربی سوز توقف اشتها است. این عمل قرص‌های چربی سوز با دستکاری در سطح هورمون‌های کنترل کننده اشتها در مغز انجام می‌شود و باعث احساس سیری می‌شوند. این قرص‌ها شبیه به آمفتامین‌ها عمل کرده و در نتیجه باعث می‌شوند که سیگنال‌های گشنگی به مغز ارسال نشود. عوارض جانبی توقف اشتها در قرص‌های چربی سوز در بین افراد متفاوت است.
به علت تأثیر قرص‌های چربی بر روی هورمون اپی نفرین و سروتونین مشکلاتی مانند: پرخاشگری، افسردگی، گیجی، اضصراب، افزایش ضربان قلب، بی‌خوابی، افزایش فشار خون و تعریق زیاد می‌شود و اگر در طولانی مدت مصرف شود ممکن است فرد دچار حمله قلبی، مشکلات عصبی و فراموشی شود.
افزایش متابولیسم
حتماً خوب می دانید که افزایش سوخت و ساز بدن راهی برای کاهش وزن است. برخی قرص‌های چربی سوز دارای مقدار قابل توجهی کافئین و افدرین هستند. این دو ماده باعث افزایش دمای مرکزی بدن شده و متابولیسم را افزایش می‌دهند. اما مشکل قرص‌های چربی سوز این است که دوز کافئین و افدرین استفاده شده در آنها بسیار بیشتر از مقدار توصیه شده است. همانطور که در بحث کافئین گفته شد این ماده می‌تواند چربی سوز طبیعی باشد اما اگر مقدار مصرفی کافئین افزایش یابد می‌تواند منجر به پرخاشگری، سردرد خفیف، افزایش ضربان قلب و اضطراب شود و در طولانی مدت برای سلامتی افرد بسیار مضر باشد.
نحوه اثر کردن قرص‌ها
قرص‌های چربی‌سوز اغلب دارای کافئین و افدرین هستند و بر اساس این دو ماده باعث افزایش مصرف کالری می‌شوند. افدرین باعث انبساط ریه‌ها می‌شود؛ ضربان قلب و فشار خون را افزایش می‌دهد؛ باعث کاهش اشتها می‌شود و مانند یک دیورتیک عمل می‌کند، یعنی باعث افزایش دفع ادرار می‌شود. البته اگر شما آسپیرین یا یک نوع داروی قلبی یا داروی ضدآسم (غیر از افدرین) را مصرف می‌کنید یا این که نسبت به کافئین حساسیت دارید، نباید از قرص‌های چربی‌سوز استفاده کنید، زیرا باعث نامنظم شدن ضربان قلب، مشکل شدن تنفس و بروز حملات دردناک می‌شوند.
کافئین نیز مثل افدرین باعث افزایش تولید گرما در بدن می‌شود و تحقیقات نشان داده است اضافه کردن آسپیرین به مواد حاوی کافیئن و افدرین، تولید این گرما را بیشتر می‌کند. هنگامی که دمای قسمت مرکزی بدن افزایش یابد، شما به طور خودکار انرژی بیشتری می‌سوزانید.
عوارض جانبی مصرف قرص‌های لاغری
در صورتی که این داروها بیش از اندازه مصرف شوند یا مدت مصرف بیش از چند هفته شود، عوارض زیر بروز می‌کند:
- افزایش ضربان قلب
- افزایش فشار خون
- تعرق زیاد
- یبوست
- کم خوابی
- تشنگی زیاد
- گیجی
- پر بودن بینی
- سردرد
- اضطراب
- خشکی دهان
نحوه حفظ وزن کاسته شده
اثر این داروها کوتاه مدت است. اگر فرد بخواهد پس از کاهش وزن، برای مدت طولانی ثابت بماند، باید در تمام مدت مصرف قرص، عادت غذایی‌اش را تغییر دهد و فعالیت ورزشی منظمی داشته باشد تا پس از قطع دارو با پرخوری به وزن اولیه بازنگردد.
داروهای ضد اشتها برای همه افراد توصیه نمی‌شوند. افراد مسن و کودکان نباید از این داروها استفاده کنند. در صورتی که می‌خواهید از داروهای لاغری استفاده کنید، حتماً پزشک را از شرایط جسمی‌تان مطلع سازید؛ اگر باردار یا شیرده هستید، حساسیت خاصی دارید و یا تحت درمان با داروی دیگری هستید یا در صورتی که مبتلا به دیابت، فشار خون، بیماری قلبی، صرع، بیماری کلیوی، اعتیاد، تیروئید پرکار، افسردگی، سردرد میگرنی و فشار چشم هستید، حتماً پزشک را مطلع سازید.
