چاق شدن شکم
چاق شدن شکم خطرناک است، چرا که چربی شکم با بیماری‌هایی مانند سندرم متابولیک، دیابت نوع 2، بیماری‌های قلبی و سرطان در ارتباط است. به چربی شکمی در اصطلاح پزشکی چربی احشایی نیز می‌گویند. چربی احشایی خطرناک است، حتی در افرادی که وزن طبیعی دارند، این نوع چربی موجب بروز برخی بیماری‌ها می‌شود. در ادامه با مجله علم ورزش همراه شوید تا چند دلیل که باعث چاق شدن شکم می‌شود را توضیح دهیم.
مواد غذایی و نوشیدنی‌های شیرین
خیلی‌ها بیش از حد مجاز روزانه شکر مصرف می‌کنند، حتی بدون اینکه از آن با خبر باشند! مواد غذایی سرشار از شکر مانند؛ کیک، شیرینی و نوشیدنی‌های شیرین مانند نوشابه و حتی آب میوه‌هایی که سرشار از شکر می‌باشند. ما غافل از این هستند که میان مصرف زیاد قند و چاقی شکم ارتباط مستقیم وجود دارد. البته بیشترین به خاطر وجود مقدار زیاد فروکتوز در این مواد غذایی است. در یک تحقیق، افرادی که دارای اضافه وزن بودند برای کنترل وزن‌شان تحت رژیم غذایی قرار گرفتند. این افراد مقدار ۲۵٪ کالری از روزانه‌شان با صرف نوشیدنی‌های که با فروکتوز شیرین شده بود را تأمین کردند.
نتیجه‌ی این تحقیق حاکی از کاهش حساسیت به انسولین و افزایش چربی دور شکم بود. همچنین در بررسی دوم، در اشخاصی که این رژیم غذایی را دنبال کرده بودند، نشانه‌هایی از کاهش چربی سوزی و کاهش متابولیسم وجود داشت. به حال مصرف زیاد مواد غذایی سرشار از شکر می‌تواند باعث افزایش وزن شود، اما مصرف نوشیدنی‌های شیرین خطر بیشتری را به همراه دارد، چرا که باعث می‌شود، فرد در زمان کمتری مقدار زیادی قند دریافت کند.
الکل
لازم به توضیح نیست که مصرف نوشیدنی‌های الکلی با خطر بیماری‌های کبد و دیگر بیماری در ارتباط است. مصرف نوشیدنی‌های الکلی گذشته از اینکه باعث افزایش اشتها می‌شود، در فرایند چربی‌سوزی اختلال ایجاد کرده و به نوعی آن را متوقف می‌کند در نتیجه به چاق شدن شکم منجر می‌شود که در اصطلاح عامیانه، به «شکم آبجویی» معروف است.
نتایج تحقیقات بیانگر آن است که احتمال چاق شدن شکم در مردانی که در طول روز بیش از 3 بار نوشیدنی الکلی مصرف می‌کنند، ۸۰٪ بیشتر از دیگران است. البته مقدار الکل مصرفی و بازه زمانی نیز مؤثر است، بر اساس یک تحقیق دیگر کسانی که روزانه کمتر از یک نوشیدنی الکلی مصرف می‌کردند، احتمال چاق شدن شکم در آن‌ها کمتر بود، اما افرادی که در مجموع مقدار الکل کمتری مصرف می‌کردند، ولی یکباره در یک روز 4 بار یا بیشتر مصرف می‌کردند، احتمال چاق شدن شکم در آن‌ها بیشتر بود.
چربی‌های ترانس
چربی‌های ترانس را می‌توان ناسالم‌ترین چربی‌های موجود در جهان دانست چرا که به منظور پایداری بیشتر در چربی‌های اشباع‌نشده به آن‌ها هیدروژن اضافه می‌کنند و به این ترتیب، چربی‌های ترانس به وجود می‌آیند. چربی‌های ترانس غالباً برای طولانی‌تر کردن عمر مفید مواد غذاییِ بسته‌بندی‌شده، مانند کیک‌ها و کلوچه‌ها به آن‌ها افزوده میشوند. چربی‌های ترانس باعث بروز التهابات میشوند. نتیجه آن نیز مقاومت به انسولین، بیماری‌های قلبی و بیماری‌های دیگر است. بنابر تحقیقات انجام شده، مصرف چربی‌های ترانس باعث چاق شدن شکم می‌شود.
کم تحرکی
کم‌تحرکی را می‌توان یکی از مهمترین عوامل بروز بیماری‌ها و مشکلات مربوط به سلامتی دانست. در مطالعه‌ای، زنانی که روزانه بیش از ۳ ساعت پای تلویزیون می‌نشستند با زنانی که کمتر از یک ساعت در روز تلویزیون تماشا می‌کردند، مورد مقایسه قرار گرفتند.آن دسته‌ای که زمان بیشتری را به تماشای تلویزیون اختصاص داده بودند، 2 برابر بیش از گروه دیگر در معرض خطر چاق شدن شکم قرار داشتند.همچنین کم‌تحرکی می‌تواند موجب بازگشت چاقی شکم پس از کاهش وزن شود.
رژیم‌های غذایی کم‌پروتئین
مصرف پروتئین کافی یکی از راه‌های جلوگیری از افزایش وزن است. چرا که رژیم غذایی با پروتئین بالا باعث افزایش سوخت وساز، احساس سیری، کاهش اشتها و در نهایت کاهش کالری دریافتی می‌شود. اما رژیم غذایی کم پروتئین به مرور می‌تواند موجب چاق شدن شکم شود. نتایج حاصله از چند تحقیق نشان می‌دهند که مصرف بیشتر پروتئین، احتمال چاق شدن شکم را کاهش می‌دهد.
باکتری‌های مضر موجود در روده
صدها نوع باکتری در روده به خصوص در روده‌ی بزرگ زندگی می‌کنند. با وجود اینکه بعضی از این باکتری‌ها برای سلامتی مفید هستند، برخی دیگر اما تأثیرات منفی بر سلامتی شخص دارند. عدم توازن باکتری‌های روده، موجب افزایش خطر بیماری‌هایی مانند دیابت نوع 2، بیماری‌های قلبی، سرطان می‌شود. گذشته از این، عدم توازن باکتری‌های روده موجب افزایش وزن و چاقی شکمی می‌شود.
آب میوه
شاید شنیده باشید که مصرف میوه بیشتر از آب میوه توصیه می‌شود، بخصوص در کسانی که چاق هستند یا مصرف آب‌میوه در آن‌ها زیاد است. اما چرا؟ آب‌میوه چه طبیعی و چه مصنوعی آن قند زیادی دارد -هر چند که آب‌میوه مصنوعی ضرر بیشتری دارد- به عنوان مثال 250 میلی‌لیتر آب سیب و نوشابه کولا هر دو 24 گرم قند دارند. با وجود اینکه آب‌میوه‌ها سرشار از ویتامین و مواد معدنی هستند اما فرکتوز موجود در آن‌ها یکی از دلایل چاقی، کبد چرب و مقاومت به انسولین است.
استرس و کورتیزول
کورتیزول توسط غدد فوق‌کلیوی ترشح می‌شود، به هورمون استرس معروف است و یک هورمون ضروری برای زندگی است. اما ترشح زیاد کورتیزول موجب افزایش وزن به خصوص چاقی شکمی می‌شود. یکی از دلایل ترشح کورتیزول استرس است. در بسیاری از افراد استرس موجب پرخوری می‌شود (پر خوری عصبی) کورتیزول نیز باعث می‌شود به جای اینکه چربی در تمام نقاط بدن پخش شود، فقط در شکم ذخیره شود. خانم‌هایی که نسبت دور شکم به باسن آن‌ها بزرگ‌تر است، در زمان استرس، کورتیزول بیشتری در بدن‌شان ترشح می‌شود.
رژیم غذایی کم‌فیبر
فیبر به طرز عجیبی برای سلامتی و کنترل وزن مهم است. بعضی از انواع فیبر در احساس سیری، کنترل هورمون‌های گرسنگی و کاهش جذب کالری از مواد غذایی نقش دارند. در یکی تحقیق با حضور ۱۱۱۴ مرد و زن، مصرف فیبر محلول توانست به کاهش چربی شکمی کمک کند. هر ۱۰ گرم افزایش در مصرف فیبر محلول توانست تجمع چربی در شکم را 3.7% کاهش دهد.اما از طرف دیگر رژیم‌های غذایی سرشار از کربوهیدرات‌‌های تصفیه‌شده، موجب افزایش اشتها، افزایش وزن و چاق شدن شکم میشوند. در پژوهشی غلات کاملِ سرشار از فیبر با غلات تصفیه‌شده مورد مقایسه قرار گرفتند.
